کد مطلب:312350 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:267
روایت دوم
امام صادق (ع) از پدر خود امام باقر (ع) نقل می كند:
المؤمنون یبتلون ثم یمیزهم الله عنده، ان الله لم یؤمن المؤمنین من بلاء الدنیا و مرائرها ولكن آمنهم من العمی و الشقاء فی الاخرة ثم قال: كان الحسین بن علی (ع) یضع قتلاه بعضهم علی بعض ثم یقول: قتلانا قتلی النبیین و آل النبیین. [1] .
مؤمنان به بلا دچار می شوند، سپس خداوند آنان را در نزد خود درجه می بخشد. خداوند مؤمنان را از بلای دنیا و سختی های آن ایمن نكرده، بلكه آنان را از كوری
[ صفحه 215]
و شقاوت در آخرت ایمن داشته است. امام باقر (ع) ادامه داد: حسین بن علی (ع) از شهیدان خود كشته بر كشته می نهاد و می گفت: كشته های ما كشته های پیامبران و خاندان پیامبران اند.
كربلا، سرزمینی كه در خاطر خود، شهادت دویست نبی خدا و دویست فرزند زاده ی نبی را نگاه داشته است، [2] بار دیگر شاهد شهادت كسانی است كه از نسل انبیایند. شهیدان حسین (ع) [3] شهیدان انبیایند.
اهل بیت شهید امام حسین (ع)، مانند حضرت علی اكبر (ع) و ابوالفضل (ع)، در حقیقت شهیدان انبیایند، چرا كه آنان فرزندان رسول خدا (ص) و امیرمؤمنان (ع) هستند و این دو نور ربانی از دودمان پاك پیامبران گذشته اند.
در زیارت امام حسین (ع) می خوانیم:
اشهد انك طهر طاهر مطهر من طهر طاهر مطهر طهرت ارض انت بها و طهر حرمك [4] .
گواهی می دهم كه تو پاك پاكیزه ی پاك شده ای و از پاك پاكیزه ی پاك شده برآمده ای. خاكی كه تو در آن خفته ای پاك است و حرمت نیز پاك است.
و نیز:
اشهد انك كنت نورا فی الاصلاب الشامخة و الارحام المطهرة لم تنجسك الجاهلیة بأنجاسها و لم تلبسك من مدلهمات ثیابها [5] .
شهادت می دهم كه تو نوری در صلب های پر ارج و رحم های پاك بوده ای. جاهلیت با پلیدی های خود تو را نیالود و از تیرگی های جامه هایش به تو نپوشاند.
[ صفحه 216]
شهیدان خاندان حسینی (ع) گذشته از آن كه از نسل پاك پیامبران اند، در پاره ای خصوصیات نیز شبیه آنان اند. اكنون در این بخش به گونه ای گذرا برخی شباهت های انبیای گذشته و یاران امام حسین (ع) را بر می شماریم:
1- انبیای گذشته برای خدا و در راه خدا به شهادت رسیدند. امام حسین (ع) و یاران او نیز با همین انگیزه ی جاودان به فوز شهادت نایل شدند.
2- پیام آوران قبل، برای ابلاغ توحید و هدایت مردم به سوی خداوند برگزیده شدند و در راه تحقق این آرمان به قتل رسیدند. عاشوراییان نیز همین گونه بودند. با این كه نیم قرن از بعثت پیامبر خاتم (ص) می گذشت و اسلام در ظاهر بر سرزمین های پهناوری چون عربستان، عراق، مصر و ایران پرتو افكن شده بود، ولی در پی اعمال سیاست های دین ستیزانه ی معاویه و ایجاد انحراف در مسیر اسلام، مردم به دوران قبل از اسلام بازگشتند و اگر چه از اسلام نامی بود، ولی از حقیقت آن خبری نبود. در این زمان شرك آلود، حسین (ع) وارث رسالتی بود و زبان او به جای زبان انبیای گذشته، پیام رسان توحید ناب و اسلام حقیقی بود: «و بذل مهجته فیك لیستنقذ عبادك من الجهالة و حیرة الضلالة؛ و خون خویش را در راه تو داد تا بندگان تو را از قید نادانی و حیرت گمراهی برهاند.» [6] .
3- پیام رسانان سلف، منادیان اصلاح جامعه ی خود بودند، همان گونه كه حضرت شعیب فرمود: «ان ارید الا الاصلاح ما استطعت و ما توفیقی الا بالله علیه توكلت و الیه انیب؛ من فقط تا جایی كه بتوانم اراده ی اصلاح دارم. و توفیق من جز از خدا نیست. بر او توكل می كنم و به سوی او انابه می نمایم.» [7] .
اصحاب و اهل بیت حسین (ع) نیز به پیروی از سالار و مقتدای خود چنین بودند:
انی لم اخرج اشرا و لا بطرا و لا مفسدا و لا ظالما و انما خرجت لطلب
[ صفحه 217]
الاصلاح فی امة جدی ارید أن آمر بالمعروف و انهی عن المنكر و ما توفیقی الا بالله علیه توكلت و الیه انیب [8] .
من به قصد طغیان و فساد و ظلم و ستم قیام نكرده ام، بلكه تنها به قصد اصلاح طلبی در امت نیایم قیام كرده ام. می خواهم امر به معروف و نهی از منكر كنم و توفیق من جز از خدا نیست. به او توكل می كنم و به سوی او انابه می آورم.
4- دشمنان توحید، انبیای گذشته را، به تعبیر قرآن، به ناحق می كشتند: «و یقتلون النبیین بغیر حق» [9] و حسین (ع) و اهل بیت او نیز در نهایت مظلومیت به گونه ای بی سابقه به شهادت رسیدند.
5- در بخشی از كلام منسوب به حضرت عیسی (ع) ویژگی یاران حسین (ع) چنین بیان شده است:
فان الشهید معه كالشهید مع الانبیاء مقبل غیر مدبر و كأنی انظر الی بقعة و ما من نبی الا و قد زار كربلا و وقف علیها و قال: انك لبقعة كثیرة الخیر فیك یدفن القمر الازهر [10] .
شهید در ركاب او مانند شهید در ركاب پیامبران است؛ شهیدی كه به دشمن پشت نكرده باشد. گویا به بقعه ای نظر می كنم، و هر پیامبری كربلا را زیارت كرده و بر آن ایستاده و گفته است: تو بقعه و سرزمینی پر از خیری. در تو ماه تابنده دفن می شود.
در این كلام روشنگر عیسوی، شهیدان عاشورایی همانند شهیدانی كه در كنار انبیا به شهادت رسیده اند قلمداد شده اند و از این ویژگی كه هر دو گروه در هنگامه ی جنگ و شهادت، شجاعانه به استقبال شهادت و جهاد می رفته اند و هیچ گاه در میدان رزم از موضع آگاهانه ی خود عقب نشینی نكرده و به دشمن پشت نكرده اند به صراحت یاد شده است.
[ صفحه 218]
6- بار دیگر به ابتدای روایت بنگرید:
مؤمنان آزمایش می شوند. سپس در پیشگاه خداوند از یكدیگر جدا می گردند. به راستی خداوند مؤمنان را از بلاها و سختی های دنیایی بركنار نكرده است، بلكه آنان را از كوری و تیره روزی در جهان دیگر بازداشته است.
از این بخش ژرف روایت به دست می آید كه شهیدان كربلایی همانند انبیا، چگونه در سهمگین ترین سختی ها و آزمایش ها، شكیبایی كردند تا به شهادت رسیدند و به همین خاطر در پیشگاه خداوند از دیگر مؤمنان ممتاز هستند. این گروه در آخرت بینادل اند و تیره روزی از آنان دور است.
المؤمنون یبتلون ثم یمیزهم الله عنده، ان الله لم یؤمن المؤمنین من بلاء الدنیا و مرائرها ولكن آمنهم من العمی و الشقاء فی الاخرة ثم قال: كان الحسین بن علی (ع) یضع قتلاه بعضهم علی بعض ثم یقول: قتلانا قتلی النبیین و آل النبیین. [1] .
مؤمنان به بلا دچار می شوند، سپس خداوند آنان را در نزد خود درجه می بخشد. خداوند مؤمنان را از بلای دنیا و سختی های آن ایمن نكرده، بلكه آنان را از كوری
[ صفحه 215]
و شقاوت در آخرت ایمن داشته است. امام باقر (ع) ادامه داد: حسین بن علی (ع) از شهیدان خود كشته بر كشته می نهاد و می گفت: كشته های ما كشته های پیامبران و خاندان پیامبران اند.
كربلا، سرزمینی كه در خاطر خود، شهادت دویست نبی خدا و دویست فرزند زاده ی نبی را نگاه داشته است، [2] بار دیگر شاهد شهادت كسانی است كه از نسل انبیایند. شهیدان حسین (ع) [3] شهیدان انبیایند.
اهل بیت شهید امام حسین (ع)، مانند حضرت علی اكبر (ع) و ابوالفضل (ع)، در حقیقت شهیدان انبیایند، چرا كه آنان فرزندان رسول خدا (ص) و امیرمؤمنان (ع) هستند و این دو نور ربانی از دودمان پاك پیامبران گذشته اند.
در زیارت امام حسین (ع) می خوانیم:
اشهد انك طهر طاهر مطهر من طهر طاهر مطهر طهرت ارض انت بها و طهر حرمك [4] .
گواهی می دهم كه تو پاك پاكیزه ی پاك شده ای و از پاك پاكیزه ی پاك شده برآمده ای. خاكی كه تو در آن خفته ای پاك است و حرمت نیز پاك است.
و نیز:
اشهد انك كنت نورا فی الاصلاب الشامخة و الارحام المطهرة لم تنجسك الجاهلیة بأنجاسها و لم تلبسك من مدلهمات ثیابها [5] .
شهادت می دهم كه تو نوری در صلب های پر ارج و رحم های پاك بوده ای. جاهلیت با پلیدی های خود تو را نیالود و از تیرگی های جامه هایش به تو نپوشاند.
[ صفحه 216]
شهیدان خاندان حسینی (ع) گذشته از آن كه از نسل پاك پیامبران اند، در پاره ای خصوصیات نیز شبیه آنان اند. اكنون در این بخش به گونه ای گذرا برخی شباهت های انبیای گذشته و یاران امام حسین (ع) را بر می شماریم:
1- انبیای گذشته برای خدا و در راه خدا به شهادت رسیدند. امام حسین (ع) و یاران او نیز با همین انگیزه ی جاودان به فوز شهادت نایل شدند.
2- پیام آوران قبل، برای ابلاغ توحید و هدایت مردم به سوی خداوند برگزیده شدند و در راه تحقق این آرمان به قتل رسیدند. عاشوراییان نیز همین گونه بودند. با این كه نیم قرن از بعثت پیامبر خاتم (ص) می گذشت و اسلام در ظاهر بر سرزمین های پهناوری چون عربستان، عراق، مصر و ایران پرتو افكن شده بود، ولی در پی اعمال سیاست های دین ستیزانه ی معاویه و ایجاد انحراف در مسیر اسلام، مردم به دوران قبل از اسلام بازگشتند و اگر چه از اسلام نامی بود، ولی از حقیقت آن خبری نبود. در این زمان شرك آلود، حسین (ع) وارث رسالتی بود و زبان او به جای زبان انبیای گذشته، پیام رسان توحید ناب و اسلام حقیقی بود: «و بذل مهجته فیك لیستنقذ عبادك من الجهالة و حیرة الضلالة؛ و خون خویش را در راه تو داد تا بندگان تو را از قید نادانی و حیرت گمراهی برهاند.» [6] .
3- پیام رسانان سلف، منادیان اصلاح جامعه ی خود بودند، همان گونه كه حضرت شعیب فرمود: «ان ارید الا الاصلاح ما استطعت و ما توفیقی الا بالله علیه توكلت و الیه انیب؛ من فقط تا جایی كه بتوانم اراده ی اصلاح دارم. و توفیق من جز از خدا نیست. بر او توكل می كنم و به سوی او انابه می نمایم.» [7] .
اصحاب و اهل بیت حسین (ع) نیز به پیروی از سالار و مقتدای خود چنین بودند:
انی لم اخرج اشرا و لا بطرا و لا مفسدا و لا ظالما و انما خرجت لطلب
[ صفحه 217]
الاصلاح فی امة جدی ارید أن آمر بالمعروف و انهی عن المنكر و ما توفیقی الا بالله علیه توكلت و الیه انیب [8] .
من به قصد طغیان و فساد و ظلم و ستم قیام نكرده ام، بلكه تنها به قصد اصلاح طلبی در امت نیایم قیام كرده ام. می خواهم امر به معروف و نهی از منكر كنم و توفیق من جز از خدا نیست. به او توكل می كنم و به سوی او انابه می آورم.
4- دشمنان توحید، انبیای گذشته را، به تعبیر قرآن، به ناحق می كشتند: «و یقتلون النبیین بغیر حق» [9] و حسین (ع) و اهل بیت او نیز در نهایت مظلومیت به گونه ای بی سابقه به شهادت رسیدند.
5- در بخشی از كلام منسوب به حضرت عیسی (ع) ویژگی یاران حسین (ع) چنین بیان شده است:
فان الشهید معه كالشهید مع الانبیاء مقبل غیر مدبر و كأنی انظر الی بقعة و ما من نبی الا و قد زار كربلا و وقف علیها و قال: انك لبقعة كثیرة الخیر فیك یدفن القمر الازهر [10] .
شهید در ركاب او مانند شهید در ركاب پیامبران است؛ شهیدی كه به دشمن پشت نكرده باشد. گویا به بقعه ای نظر می كنم، و هر پیامبری كربلا را زیارت كرده و بر آن ایستاده و گفته است: تو بقعه و سرزمینی پر از خیری. در تو ماه تابنده دفن می شود.
در این كلام روشنگر عیسوی، شهیدان عاشورایی همانند شهیدانی كه در كنار انبیا به شهادت رسیده اند قلمداد شده اند و از این ویژگی كه هر دو گروه در هنگامه ی جنگ و شهادت، شجاعانه به استقبال شهادت و جهاد می رفته اند و هیچ گاه در میدان رزم از موضع آگاهانه ی خود عقب نشینی نكرده و به دشمن پشت نكرده اند به صراحت یاد شده است.
[ صفحه 218]
6- بار دیگر به ابتدای روایت بنگرید:
مؤمنان آزمایش می شوند. سپس در پیشگاه خداوند از یكدیگر جدا می گردند. به راستی خداوند مؤمنان را از بلاها و سختی های دنیایی بركنار نكرده است، بلكه آنان را از كوری و تیره روزی در جهان دیگر بازداشته است.
از این بخش ژرف روایت به دست می آید كه شهیدان كربلایی همانند انبیا، چگونه در سهمگین ترین سختی ها و آزمایش ها، شكیبایی كردند تا به شهادت رسیدند و به همین خاطر در پیشگاه خداوند از دیگر مؤمنان ممتاز هستند. این گروه در آخرت بینادل اند و تیره روزی از آنان دور است.
[1] الغيبة، النعماني، ص 211؛ بحارالانوار، ج 45، ص 80؛ عوالم العلوم، ج 17، ص 246. نيز بنگريد به: مقتل الحسين (ع)، ابومخنف، ص 245: «و هكذا يؤتي بكل قتيل الي هذا الفسطاط و الحسين يقول: قتلة مثل قتلة النبيين و آل النبيين.».
[2] اميرمؤمنان علي (ع) اين راز را در روايتي كه در پيش آورديم (از بحارالانوار، ج 41، ص 295) بيان فرمود.
[3] مقصود از كلمه ي «قتلانا» يكي از دو احتمال است: 1- تنها اهل بيت شهيد امام حسين (ع) مراد باشد. 2- مقصود همه ي اصحاب شهيد امام حسين (ع) باشد.
[4] بحارالانوار، ج 101، ص 182.
[5] همان، ج 101، ص 200.
[6] همان، ج 101، ص 331.
[7] هود: 88.
[8] بحارالانوار، ج 44، ص 329؛ عوالم العلوم، ج 17، ص 179؛ مقتل الحسين (ع)، مقرم، ص 156.
[9] آل عمران: 21.
[10] بحارالانوار، ج 44، ص 301؛ كامل الزيارات، ص 67؛ عوالم العلوم، ج 17، ص 347.